Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Bielsko-Biała

Wanda Then
1 i 2 listopada odwiedzamy cmentarze, przynosimy kwiaty, zapalamy znicze na grobach bliskich. To także czas pamięci narodowej. Znicze płoną na grobach powstańczych, na bezimiennych mogiłach żołnierskich i przy tablicach ...

1 i 2 listopada odwiedzamy cmentarze, przynosimy kwiaty, zapalamy znicze na grobach bliskich. To także czas pamięci narodowej. Znicze płoną na grobach powstańczych, na bezimiennych mogiłach żołnierskich i przy tablicach pamiątkowych.

Oddajemy też hołd ludziom szczególnie zasłużonych dla Polski i jej kultury.

Cmentarz jest przestrzenią szczególną, miejscem sakralizacji śmierci. Miejscem zadumy, ale i miejscem niezwykłych zabytków. Bielsko-Biała może się pochwalić godnymi uwagi zabytkowymi cmentarzami.

Jednym z nich jest cmentarz rzymsko-katolicki w Białej. W 1796 roku Biała stała się ośrodkiem władzy oraz bazą Konfederacji Barskiej. Toczące się wokół walki spowodowały, że konieczne było miejsce pochówku konfederatów. Wybrano teren położony około 300 metrów od kościoła w Białej. Do 1772 roku pochowano tam kilkudziesięciu konfederatów. Pierwszym odnotowanym w Księdze Zmarłych parafii lipnickiej był Jan Engelman w 1771 roku, pierwszym konfederatem pochowanym na cmentarzu był mały syn Jana Weimansa.

Od 1790 roku cmentarz wykorzystywany był dla pochówku katolików w Białej. Tę datę uznaje się też za początek nekropolii. Otoczony został kamienno- ceglanym murem ufundowanym przez bialskich mieszczan, Dorotę i Walentego Szymeczków.

W okresie II wojny światowej zarząd cmentarza przekazany został władzom miasta. W 1942 roku zabroniono grzebania tu Polaków. Po zakończeniu II wojny światowej parafia Opatrzności Bożej odzyskała cmentarz. W 1952 roku uruchomiono jego trzeci sektor. Zapełnił się grobami bardzo szybko.

Dziś na cmentarzu znajduje się ponad 5 tysięcy grobów. Mimo braku wolnego terenu, nekropolia nadal jest czynna. Prowadzi to do likwidowania starych bezimiennych nagrobków, które od wielu lat pozbawione są opieki. Cmentarz w Białej zaliczyć można jednak do zadbanych. Znajdują się tu dwa duże piaskowcowe krzyże erekcyjne. Pierwszy pośrodku alei głównej w najstarszej części cmentarza pochodzi z drugiej połowy XIX wieku. Drugi w najmłodszej części nekropoli i pochodzi z połowy wieku XX. Wyróżniającym elementem cmentarza jest bogactwo zieleni.

Cmentarz w Białej nie należy do tych, na których znaleźć można wystawne nagrobki czy pokazowe pomniki. Część spoczywających na nim ludzi to robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. Nawet nagrobki bardziej zamożnych obywateli zaskakują swą stosunkową skromnością. Do najstarszych zachowanych na bialskim cmentarzu nagrobków należy miedzy innymi grobowiec Doroty Strzygowskiej, grobowiec Lukasów, Josefa Strzygowskiego, Karoliny Oschner i grób Doroty Kosma-Thomke.

W najstarszej części cmentarza znaleźć można szereg bardzo interesujących nagrobków przyściennych. Na cmentarzu w Białej znaleźć można grób dziadka Karola Wojtyły, zmarłego we wrześniu 1923 roku Macieja Wojtyły, urodzonego w Czańcu krawca z Lipnika.

Również w Białej, na cmentarzu parafii Opatrzności Bożej, znajduje się grób Jerzego Zitzmana, współzałożyciela i wieloletniego dyrektora Teatru Lalek Banialuka. Był ponadto malarzem, reżyserem i scenografem teatralnym, twórcą filmów animowanych, zmarł w Bielsku-Białej 18 stycznia 1999 roku. Miał 81 lat. Teatr Lalek Banialuka nosi dziś jego imię. Na spektaklach teatralnych Jerzego Zitzmana wychowywały się kolejne pokolenia bielszczan.

Na tym samym cmentarzu spoczywa także Władysław Nehrebecki, reżyser filmów o przygodach Bolka i Lolka oraz innych znanych bielskich kreskówek.

Bardzo interesującą nekropolią jest cmentarz katolicki przy ulicy Grunwaldzkiej. Założony został w 1884 roku. Znajdują się na nim neogotyckie krużganki ze starymi grobowcami mieszczan i fabrykantów bielskich, pomnik legionistów polskich poległych w latach 1914-1918, a także pomnik Zygmunta Lubertowicza (1883-1958) - polonisty, poety i dziennikarza.

Cmentarz na Leszczynach jest małym, 90-arowym starym cmentarzem, który w latach 1984-1998 był zamknięty decyzją wojewody bielskiego. Znajdują się na nim groby z przełomu XIX i XX wieku oraz grób zbiorowy wojenny 36 żołnierzy poległych w I i II wojnie światowej.

W Bielsku-Białej są też dwa cmentarze wojskowe. Na cmentarzu na oś. Wojska Polskiego są mogiły żołnierzy poległych w czasie I i II wojny światowej. Przy ul. Wyzwolenia znajduje się jeden z największych cmentarzy wojskowych w Polsce. Pochowanych na nim jest około 11 tysięcy żołnierzy Armii Czerwonej. Cmentarz powstał w 1945 roku, gdy armia marszałka Greczki wyzwoliła miasto. Po wojnie zwożono tu zwłoki żołnierzy Armii Radzieckiej, ekshumowane na terenach od Krakowa po Zabrze.

Choć w Kościele Ewangelicko-Augsburskim nie ma modlitw za zmarłych ani zapalonych zniczy, nie sposób nie wspomnieć, że to właśnie cmentarze ewangelickie są w mieście najwspanialszymi nekropoliami. Szczególnie nieczynny już stary cmentarz przy ul. Modrzewskiego. Decyzja o jego budowie została przyspieszona przez epidemię cholery z roku 1831. Wcześniej ewangelicy i katolicy byli chowani na wspólnym cmentarzu przy kościele św. Trójcy.

Cmentarz składa się z siedmiu sektorów. Prowadzi na niego neogotycka brama z trzema arkadami, zbudowana w 1863 r. Najstarszy zachowany nagrobek pochodzi z 1857 r. Najbardziej reprezentacyjną częścią nekropolii jest, prowadząca z południa na północ, Aleja Zasłużonych, przy której miejsce spoczynku znaleźli najbogatsi i najbardziej zasłużeni mieszkańcy miasta.

To na starym ewangelickim cmentarzu znajduje się grób znanego działacza społecznego Theodora Sixta. Spoczywają tu burmistrzowie miasta, m.in. Karol Ferdynand Sennewaldt, Moritz Scholz czy Henryk Hofmann, zasłużeni pastorzy: Józef Schimko, Karl Samuel Schneider i Teodor Haase, a także przemysłowcy, jak Gustaw Josephy, Gustaw Förster i Herman Schneider.


Zmiany organizacji ruchu przy cmentarzach

W związku ze zbliżającym się Świętem Zmarłych i Zaduszkami w rejonie niektórych cmentarzy w Bielsku-Białej wprowadzono zmiany w organizacji ruchu. Zmiany obowiązują od wczoraj od godz. 22.00 do 2 listopada do godz. 20.00.

Cmentarz parafialny przy ul. Grunwaldzkiej

• ruch jednokierunkowy na ul. Wita Stwosza (od ul. Grunwaldzkiejdo ul. Piastowskiej) oraz na ul. Kossaka (od ul. Piastowskiej do ul. Grunwaldzkiej),
• na ul. Wita Stwosza dopuszczony prawostronny postój przykrawężnikowy.

Cmentarz parafialny przy ul. Cmentarnej

• ruch jednokierunkowy na ul. Dawnej (od ul. Zapolskiej do ul. Żywieckiej) oraz na ul. Akademii Umiejętności (od ul. Cmentarnej do ul. Zapolskiej),
• korekta programu sygnalizacji świetlnej na skrzyżowaniu ulic: Żywieckiej z PCK w sposób umożliwiający wykonanie skrętu w lewo z ul. Żywieckiej w ul. Skłodowskiej (skrócenie czasu trwania światła zielonego dla kierunku od Żywca).

Cmentarz komunalny przy ul.Karpackiej

• zakaz ruchu (z wyjątkiem mieszkańców) na ul. Łuczników,
• zakaz ruchu (bez wyjątków) na ul. Łamanej,
• zakaz zatrzymywania się po prawej stronie ul. Działowej,
• jednokierunkowy ruch okrężny na parkingach przy cmentarzu,
• wjazd na parkingi z ul. Karpackiej wyłącznie na zasadzie skrętu w prawo
(od centrum miasta), od Kamienicy zakaz skrętu w lewo,
• wykluczenie postoju na placu przed cmentarzem,
• komunikacja zbiorowa - dodatkowy przystanek MZK do wysiadania w rejonie cmentarza,
dodatkowe parkingi:
- przy budynku Zieleni Miejskiej - dwa, oba dla inwalidów,
- przy Domu Kultury w Kamienicy - wjazd na parking (jednokierunkowo) od ul. Niwnej, przejazd przez teren OSP, włączenie do ul. Karpackiej (wyłącznie w prawo, w kierunku centrum miasta) wjazdem usytuowanym pomiędzy budynkiem domu kultury a salą gimnastyczną w Kamienicy.

Straż Miejska

będzie podejmowała działania dyscyplinujące w stosunku do osób handlujących, które nie będą stosowały się do ustalonych zasad sprzedaży
w obrębie cmentarza komunalnego. Można to robić tylko w określonych miejscach i na podstawie zezwoleń.

Miejski Zakład Komunikacji informuje, że autobusy kursują:

• 1 i 2 listopada ul. Karpacką - zgodnie z rozkładem jazdy - będą jeździły autobusy przegubowe, a w razie potrzeby zostaną uruchomione dodatkowe kursy,

• od piątku 30 października (po południu) do wtorku 2 listopada (do rana) czynny będzie przystanek przy ul. Karpackiej na wysokości cmentarza. Podobnie jak w latach ubiegłych, tymczasowy przystanek służył będzie dojeżdżającym na cmentarz tylko do wysiadania.

od 12 lat
Wideo

Stop agresji drogowej. Film policji ze Starogardu Gdańskiego

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na slaskie.naszemiasto.pl Nasze Miasto